Moeders & jongeren in gesprek over opvoeden: wat ze van elkaar kunnen leren
In de Brugse poort gingen we samen in gesprek over de leefwereld van mama's en jongeren met een migratieachtergrond. Wat houdt hen bezig? Waar botsen ze op? En begrijpen ze elkaars uitdagingen? Comon sloeg de handen in elkaar met Averroes en House of Nour en organiseerde gesprekscirkels voor jongeren en mama's. Een samenwerking met VCOK, Avansa en imec-mict-UGent. Wat we hoorden was eerlijk, herkenbaar en verrassend verbindend.
Hoe de gespreksmomenten tot stand kwamen
Om beter te begrijpen waar opvoeden vandaag voor stress kan zorgen, zowel voor mama's als jongeren, organiseerden we verschillende gespreksmomenten in de Brugse Poort. We brachten een groep mama's en een groep jongeren apart samen. De gesprekken vonden afzonderlijk plaats, telkens in een omgeving waar beide groepen zich veilig voelden om vrijuit te kunnen spreken over hun leefwereld, zorgen en verwachtingen. In de eerste gesprekken verkenden we de uitdagingen die opvoeden met zich meebrengen. Bij het tweede gesprek legden we de inzichten van de ene groep voor aan de andere. Op deze manier konden beide groepen elkaars leefwereld beter begrijpen en werd zichtbaar waar misverstanden en verwachtingen botsen. Het proces werd begeleid door Ellen Butnix (VCOK), Eva Rouselle (Avansa) en Margot Verhelst (imec-mict-UGent).
Waar mama's even kunnen ademhalen: House of Nour
Op een dinsdagochtend in de Brugse Poort kwam de geur van heerlijk gebak en verse thee ons tegemoet. In die warme sfeer deelden de mama's met elkaar en met ons hoe ze het mama zijn zelf ervaren.
Veel mama's vertelden hoe anders hun eigen jeugd was. Ze mochten weinig delen – “Ik mocht nooit de vuile was buiten hangen van mijn eigen mama” – en proberen nu zelf een opvoeding te geven met meer openheid en vertrouwen. Maar uit het gesprek met de jongeren bleek dat deze sociale druk blijft spelen en er wel degelijk nog steeds sprake is van een cultuur waar veel schaamte is: “Je moet weten naar wie je open kan zijn, want het kan tegen je gebruikt worden.”
Mama's willen hun kinderen kansen geven die zij zelf niet kregen. Maar dat brengt ook veel druk met zich mee: “Opvoeden is nu intensiever dan vroeger. Ik ben altijd iedereen overal naartoe aan het brengen.” “En als je het niet doet, voel je je schuldig. Alsof je je kinderen tekortdoet.”
Ook generatieverschillen kwamen naar boven. Mama's merken vaak dat hun ouders veel zachter omgaan met hun kleinkinderen dan dat ze zelf behandeld werden in hun jeugd. Jongeren herkennen dat meteen: “Wij zien onze grootouders maar één keer per jaar, in Marokko. Logisch dat ze minder streng zijn en ons willen verwennen.”
Deze mama's willen loslaten, maar ook nabij blijven. Ze willen zacht zijn, maar ook grenzen meegeven. En bovenal willen ze dat hun kinderen zich gedragen en gehoord voelen. Allemaal in een wereld waarin alles sneller lijkt te gaan dan vroeger.
Een thuis voor jongeren: Averroes
Averroes is een vaste waarde in de Brugse Poort: hun jeugdhuis is een plaats waar jongeren zichzelf kunnen zijn, talenten kunnen ontdekken en een warm netwerk opbouwen. Voor velen voelt het jeugdhuis aan als een tweede thuis. Ze geloven sterk in kansen, in ondersteunend werken en in luisteren. Geen stempels, geen vooroordelen. In dat jeugdhuis vond de gespreksavond voor jongeren plaats. Zij vertelden wat hen bezighoudt: “Ik moet thuis brieven vertalen, facturen betalen… allemaal dingen die eigenlijk voor volwassenen zijn.” Ze benoemden ook hoe het voelt om tussen twee werelden te staan: "In Marokko worden we niet gezien als Marokkaan, hier worden we niet gezien als Belg."
We hadden het ook over de relatie met ouders en hoe je met hen kunt praten. Iemand deelde wel met diens mama te kunnen praten maar dat zij de situatie altijd eerst vanuit het perspectief van de ander bekijkt. Iemand anders vertelt dat er met vaders heel moeilijk gepraat kan worden: “Vaders leven niet in deze tijd. Ze denken dat we nog in hún tijd leven.”
Ook controle en privacy zijn uitdagingen waar ze mee worstelen: “Soms controleren ze zelfs mijn zakken of kast, zonder erover te praten.”
Jongeren willen vertrouwen. Ruimte. Minder strengheid zonder uitleg. En later, als ze zelf kinderen hebben, willen ze opvoeden met meer ruimte voor communicatie en minder dreigingen: “Morgen mag je niet naar buiten, of: ik doe de deur op slot als je te laat bent.”
De twee generaties in dialoog
In de volgende gesprekken legden we de thema’s van de jongeren voor aan de mama's en andersom. De reacties waren soms verbaasd, soms herkenbaar, soms ontroerend.
Moeders herkenden meer dan ze vooraf hadden verwacht. Bijvoorbeeld wat deze jongere vertelde: “Ik neem mijn ouders hun strenge opvoeding niet kwalijk. Ze zijn zelf nog strenger opgevoed.”
Ook jongeren toonden begrip voor hun ouders: “Als ik vader zou zijn, zou ik ook stress hebben dat mensen iets komen zeggen. Dan voelt het alsof je je kind niet goed opvoedt.”
Twee generaties die anders kijken, maar wél naar elkaar willen luisteren.
Wat volgt? Samen oplossingen bedenken!
In het voorjaar gaan deze groepen mama's en jongeren oplossingen bedenken voor de uitdagingen die ze elkaar hebben meegegeven.
Heb jij zin om iets moois te doen voor gezinnen?
Heb jij een idee om gezinnen te helpen? Iedereen met een idee is welkom. Ontvang tot 250 euro en maak mee het verschil voor ouders en kinderen.
